Khi thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN), việc xác định bạn thuộc đối tượng nào cá nhân cư trú hay cá nhân không cư trú là rất quan trọng. Cách tính thuế TNCN cho hai đối tượng này hoàn toàn khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách tính thuế TNCN cho từng loại đối tượng.
1. Thuế Thu Nhập Cá Nhân Là Gì?
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản tiền trích từ tiền lương và nguồn thu nhập khác của cá nhân để nộp cho cơ quan Thuế, nhằm bổ sung vào ngân sách nhà nước. Hiện nay, thuế TNCN không áp dụng cho cá nhân có thu nhập dưới mức quy định. Người nộp thuế có người phụ thuộc cũng được hưởng giảm trừ theo quy định. Do đó, những người có thu nhập cao sẽ phải nộp mức thuế TNCN lớn hơn.
1.1 Đối Tượng Áp Dụng Tính Thuế TNCN Từ Tiền Lương và Tiền Công
Theo Điều 2 Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi năm 2012, đối tượng nộp thuế được chia thành hai nhóm:
Cá Nhân Cư Trú: Là cá nhân có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm những người có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong năm tính thuế. Có hai trường hợp áp dụng tính thuế TNCN:
- Ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên.
- Ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không có hợp đồng lao động.
Cá Nhân Không Cư Trú: Là những người không đáp ứng đủ điều kiện cá nhân cư trú, thường là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
1.2 Căn Cứ Pháp Lý Về Thuế TNCN
- Luật Thuế TNCN năm 2007
- Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế TNCN năm 2012
- Luật sửa đổi các Luật về Thuế năm 2014
- Thông tư 111/2013/TT-BTC
- Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14
2. Cách Tính Thuế TNCN Đối Với Cá Nhân Cư Trú
2.1. Trường Hợp 1
Đối với Cá Nhân Cư Trú Ký Hợp Đồng Lao Động Từ 3 Tháng Trở Lên
Đối với cá nhân cư trú có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên và nhận thu nhập từ tiền lương, tiền công, có thể áp dụng các công thức sau để tính thuế:
- Công thức tính thuế thu nhập cá nhân cần nộp: Thuế TNCN cần nộp = Thu nhập tính thuế × Thuế suất.
- Công thức tính thu nhập tính thuế: Thu nhập tính thuế = Thu nhập phải chịu thuế – Các khoản giảm trừ.
- Công thức tính thu nhập phải chịu thuế: Thu nhập phải chịu thuế = Tổng tiền lương nhận được – Các khoản được miễn thuế.
Các Bước Tính Thuế
- Bước 1: Tính tổng thu nhập (tiền lương) nhận được.
- Bước 2: Tính các khoản được miễn thuế:
Tiền lương làm thêm giờ, làm việc ban đêm.
Thu nhập của thuyền viên Việt Nam làm việc cho hãng tàu trong nước hoặc nước ngoài.
- Bước 3: Tính thu nhập phải chịu thuế theo công thức trên.
- Bước 4: Tính các khoản giảm trừ:
Giảm trừ gia cảnh cho bản thân: 132 triệu đồng/năm (11 triệu đồng/tháng).
Giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng.
Giảm trừ các khoản bảo hiểm, đóng góp từ thiện, quỹ hưu trí tự nguyện.
- Bước 5: Tính thu nhập tính thuế và áp dụng bảng thuế suất lũy tiến.
Bảng Thuế Suất Lũy Tiến
| Bậc thuế | Phần thu nhập tính thuế/năm (triệu đồng) | Phần thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) | Thuế suất (%) |
| 1 | Đến 60 | Đến 5 | 5 |
| 2 | Trên 60 đến 120 | Trên 5 đến 10 | 10 |
| 3 | Trên 120 đến 216 | Trên 10 đến 18 | 15 |
| 4 | Trên 216 đến 384 | Trên 18 đến 32 | 20 |
| 5 | Trên 384 đến 624 | Trên 32 đến 52 | 25 |
| 6 | Trên 624 đến 960 | Trên 52 đến 80 | 30 |
| 7 | Trên 960 | Trên 80 | 35 |
Phương Pháp Tính Thuế TNCN Cần Nộp
- Phương pháp lũy tiến: Tính thuế theo từng bậc thuế rồi cộng lại.
- Phương pháp rút gọn: Tính thu nhập tính thuế và áp dụng bảng thuế suất để tính ra số thuế cần nộp.
2.2 Trường Hợp 2
Đối với Cá Nhân Cư Trú Ký Hợp Đồng Lao Động Dưới 3 Tháng
Nếu cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không có hợp đồng mà có tổng mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên, thuế TNCN sẽ được khấu trừ 10% trên tổng thu nhập.
Công thức tính thuế TNCN: TNCN phải nộp=10%×Tổng thu nhập trước khi trả
3. Cách Tính Thuế TNCN Đối Với Cá Nhân Không Cư Trú
Cá nhân không cư trú sẽ không được tính khoản giảm trừ gia cảnh và chỉ cần có thu nhập chịu thuế > 0 sẽ phải nộp thuế với mức thuế suất 20%.
Công thức tính thuế TNCN phải nộp: TNCN phải nộp=20%×Thu nhập chịu thu
Thu nhập chịu thuế của cá nhân không cư trú được xác định giống như của cá nhân cư trú, bao gồm tổng tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập khác.
4. Kết luận
Việc hiểu rõ cách tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là rất quan trọng đối với các cá nhân cư trú có nguồn thu nhập từ tiền lương, tiền công. Qua việc áp dụng các công thức và bước tính thuế, người nộp thuế có thể xác định chính xác số thuế TNCN cần nộp, từ đó tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Các cá nhân cần lưu ý đến các khoản miễn thuế và giảm trừ có thể áp dụng, giúp giảm gánh nặng thuế và tối ưu hóa lợi ích tài chính. Đồng thời, việc phân biệt giữa các trường hợp cư trú và không cư trú cũng là yếu tố quan trọng trong việc xác định nghĩa vụ thuế của mỗi cá nhân.
Đọc thêm:
